آگاهی از وضعیت پستان و خودآزمایی آن
در ۲۰ سالگی باید به زنان درباره آگاهی از وضعیت پستان هایشان و فواید خودآزمایی آن ها آموزش داده شود. زنان باید بدانند که پستان هایشان در حالت عادی چه وضعیتی دارند تا بتوانند هرچه سریعتر، تغییرات آن را تشخیص دهند. در عین حال زنان باید بدانند که هر تغییر، به معنی وجود سرطان نیست.
زنان می توانند با بررسی گاه به گاه پستان هایشان از وضعیت آن ها آگاه باشند و متوجه تغییرات آن بشوند اما روش پیشنهادی پزشکان پیگیری یک تکنيک قدم به قدم (خودآزمایی پستان یا BSE) بر اساس یک زمان بندی منظم برای بررسی دائمی تمامی بافت پستان است.
اگر شما هم احساس می کنید که خودآزمایی منظم پستان می تواند به شما در زندگی ای سالم تر کمک کند طبق یک برنامه منظم (مثلا هر فصل یکبار) آن را به کار ببرید.
بهترین وقت بری بررسی پستان ها زمانی است که پستان ها حساس یا ورم کرده نباشند. زنانی که در دوره بارداری یا شیردهی هستند یا از کاشت پستان استفاده کرده اند نیز می توانند به طور مرتب پستان هیشان را مورد خودآزمایی قرار دهند.
بهتر است زنانی که خودآزمایی پستان را انجام می دهند، گاه گاه روش کار خود را با یک متخصص در میان بگذارند تا از صحت عملکرد خود مطمئن شوند.
نحوه معاينه پستانها توسط خود فرد
در حاليكه لباسهاي خود را در آوردهايد در مقابل آينه بايستيد و به هر يك از پستانهايتان به طور جداگانه نگاه كنيد. به اندازه، شكل، رنگ، حاشيهها و جهت پستانها و نوك پستانهايتان توجه نماييد.در شکلها نشان داده شده است.
– دستهايتان را بلند كرده و بالاي سرتان قرار دهيد و همانگونه كه از يك سمت به سمت ديگر به آرامي ميچرخيد به پستانهايتان نگاه كنيد.
– دستهايتان را محكم به كمرتان فشار دهيد و شانههايتان را به جلو بياوريد. اكنون به هر يك از پستانهايتان به طور جداگانه نگاه كنيد.
– حالا دست راست خود را بلند كرده و به پشت سرتان قرار دهيد. با استفاده از انگشتان دست چپ، شروع به لمس پستان راست نماييد.
اين كار بهتر است در حمام و در حاليكه دستها صابوني هستند انجام شود. از كنار خارجي پستان شروع به لمس كردن نموده و بصورت دايرهاي، كل پستان را معاينه و لمس نماييد تا به نوك پستان برسيد. سپس ناحيه بين پستان و زير بغل و در آخر،
زير بغل را معاينه نماييد. سپس اين كارها را براي پستان چپ خود انجام دهيد.
– اكنون دراز بكشيد و در حاليكه يك بالش در زير و بين شانههاي خود قرار دادهايد و دست چپ را بالا بردهايد، معاينات فوق را تكرار نماييد. سپس اين كار را براي پستان ديگرتان هم انجام دهيد.
همچنین می توانید جهت خودآزمایی پستان به شکل زیر رفتار کنید
به پشت بخوابید و دستتان را زیر سرتان بگذارید. این وضعیت باعث می شود تا بافت پستان تا حد ممکن روی قفسه سینه گسترده شود و در نتیجه به کمترین ارتفاع ممکن برسد. در این حالت لمس کردن کلیه بافت و تشخیص توده ها آسانتر و دقیق تر است.
سه انگشت وسط دست دیگر را در کنار هم نگه دارید و با نوک آن ها در سینه به دنبال توده ها بگردید. سعی کنید با حرکات کوچک دیره ای به اندازه یک سکه که روی همدیگر می افتند، بافت پستان را کاملا حس کنید.
برای تشخیص دقیق، از سه سطح فشار استفاده کنید. اول با فشار کم، بافت نزدیک به پوست را بررسی کنید. بعد با فشار متوسط بافت درونی را حس کنید و در نهیت با فشار بیشتر، به بررسی بافت نزدیک به قفسه سینه و استخوان های دنده بپردازید.
به یاد داشته باشید که یک برآمدگی در انحنای پایینی هر پستان طبیعی است. اول هر نقطه از پستان را با هر سه فشار مورد آزمیش قرار دهید و سپس به سراغ نقطه بعدی بروید.
برای حرکت در طول پستان پینشهاد می شود که جهت حرکت خود راز بالا به پایین انتخاب کنید. یعنی اول یک خط فرضی از زیربقل تا وسط جناغ در نظر بگیرید و بافت پستان را از بالا به پایین در مسیر آن بررسی کنید و بعد از رسیدن به حدنهایی پایین پستان، خط فرضی را کمی به سمت داخل بدن حرکت دهید و دوباره از بالا شروع کنید.
فراموش نکنید که در حین آزمایش، باید همه پستان بررسي شود و حتی بهتر است کمی بالا و پیین آن را نیز مورد آزمایش قرار دهید. یعنی حد پایین و بالای پستان را دنده ها و استخوان ترقوه (زیر گردن) در نظر بگیرید.
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد این شیوه بررسی، باعث می شود بیشترین حجم بافت پستان مورد آزمایش قرار بگیرد و هیچ محلی از قلم نیافتد. همین مراحل را برای پستان دیگر نيز تکرار کنید.
پس از اتمام بررسی هر دو پستان، روبروي آینه بایستید و کف دست هایتان را به آرامی روی باسن فشار دهید.
این شیوه ایستادن باعث کشیده شدن عضلات سینه و در نتیجه در معرض دید قرار گرفتن بهتر سینه ها می شود. حالا با نگاه کردن به پستان ها هر تغییری در اندازه و شکل یا وجود لکه ها روی آن را تشخیص دهید.
در صورتی که علاقمند به بررسی زیربقل ها هستید، آن ها را در وضعیتی بررسی کنید که ایستاده اید و دست ها را فقط به اندازه ای بلند کرده اید که دسترسی به زیربقل هایتان برای انگشت های دست دیگر فراهم باشد.
**توجه مهم : فراموش نکنید که احساس هر توده را سریعا با پزشک در میان بگذارید.
اگر مشكلي در پستان پيدا شد چه بايد كرد؟
در صورت مشاهده هر گونه تغييري در پستانتان، بايد هر چه زودتر به پزشك مراجعه نماييد، خواه اين مشكل در قسمت داخلي پستان، پوست آن و يا نوك پستان باشد. طبيعي است كه در چنين مواقعي احساس نگراني نماييد، اما سعي كنيد به خاطر داشته باشيد كه از هر ۱۰ تودهاي كه در پستان پيدا ميشود ۹ تاي آن غيرسرطاني است.
حتي اگر تودهاي كه در پستان شما وجود دارد سرطاني هم باشد، شكي نداشته باشيد كه تشخيص زودرس و به موقع و درمان مناسب آن، باعث افزايش احتمال معالجه كامل آن خواهد شد.